آشنایی با بازار کار رشته بهداشت حرفه ای و گرایش های آن

به گزارش ایران کلام، رشته بهداشت حرفه ای تحت عناوینی همچون سلامت کار یا سلامت شغل نیز شناخته می گردد. این رشته شاخه ای از علم بهداشت به شمار آمده و به منظور شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل آسیب زای موجود در محیط کار حرفه ای ارائه شده است. همچنین در رشته بهداشت حرفه ای یکسری مهارت های مربوط به مراقبت های بهداشتی و درمانی جهت سالم سازی محیط کار و حفظ سلامت نیروهای کاری به دانشجویان آموزش داده می شوند. به طور کلی، بهداشت حرفه ای رشته ای ترکیبی از علوم پزشکی و مهندسی به شمار می رود. بنابراین به طور خلاصه می توان گفت که بهداشت حرفه ای علم و همچنین هنر تأمین سلامت در محیط های کاری تعریف می گردد. یک مهندس بهداشت حرفه ای نیز متخصص سلامت شغلی بوده و وظایفی مانند شناسایی، ارزیابی، حذف یا کنترل عوامل مخاطره آمیز شغلی را بر عهده دارد که در کل می توان فت بازار کار رشته بهداشت حرفه ای در کشور مناسب است.

آشنایی با بازار کار رشته بهداشت حرفه ای و گرایش های آن

بازار کار رشته مهندسی بهداشت حرفه ای

فارغ التحصیلان رشته بهداشت حرفه ای با برخورداری از دانش کافی می توانند در صنایع مرتبط، کارخانه ها، مراکز بهداشتی، پروژه های دولتی و خصوصی مورد نظر خود استخدام شوند. همچنین بعضی از آن ها در صورت تمایل می توانند با کسب مجوز فعالیت به صورت مستقل اقدام به تأسیس شرکت های اندازه گیری نمایند. به طور کلی، فارغ التحصیلان این رشته امکان فعالیت در زمینه های مختلفی خواهند داشت. در ادامه فرصت های شغلی موجود در هر یک از زمینه های مربوطه را بیان می کنیم.

  • زمینه پژوهشی: بررسی، تجزیه و تحلیل اتفاقات و مسائل احتمالی موجود در محیط کار و سپس کوشش برای برطرف مسائل یا پیشگیری از وقوع آن ها
  • حوزه آموزشی؛ فعالیت های مهندسین بهداشت حرفه ای در زمینه های آموزشی موارد زیر را شامل می شوند:
  • امکان تهیه، گردآوری و تدوین محتوای حرفه ای و ابزارهای آموزشی شامل بروشور، پوستر، نشریه، فیلم و سایر موارد آموزشی مشابه برای شاغلین و مدیران به منظور آموزش بهداشت حرفه ای
  • هماهنگی و اجرای برنامه های آموزشی تدوین شده برای مسئولان بهداشت حرفه ای و اعضای کمیته حفاظت فنی
  • ارائه روش های بهینه به منظور آموزش دانشجویان و علاقمندان
  • حوزه خدماتی؛ فعالیت های حوزه خدماتی شامل موارد زیر خواهند بود:
  • نظارت مداوم بر کارکنان به منظور رعایت ضوابط بهداشت حرفه ای
  • بازدید از بخش های مختلف، شناسایی مسائل سلامت حرفه ای و برطرف آن ها
  • بررسی، سنجش و ارزیابی مستمر محیط کار برای شناسایی عوامل آسیب زا
  • نظارت بر پیشبرد درست ضوابط آیین نامه بهداشت حرفه ای محل کار
  • نظارت بر کلیه موارد بهداشتی مانند سلامت آشپزخانه، غذاخوری، سرویس بهداشتی و …
  • تهیه گزارش از شرایط بهداشت حرفه ای محیط کاری مورد نظر، بیماری ها و سایر مسائل موجود در این حوزه
  • بررسی، شناخت و جمع آوری اطلاعات کافی از شرایط بهداشت حرفه ای کارگاه ها، کارخانه ها
  • پیگیری اجرای برنامه های پیشگیری از بیماری های مختلف محیط کار و عوارض ناشی از آن ها
  • صدور مجوزهای لازم برای عقد قراردادهای کاری با شرکت های خصوصی ارائه دهنده خدمات بهداشت حرفه ای
  • نمونه برداری، سنجش و ارزیابی عوامل آسیب زای شناسایی شده در محیط کار
  • نظارت بر اجرای طرح های تدوین شده در جهت حفظ اصول بهداشت حرفه ای
  • بررسی گزارش های ارائه شده از واحدهای مختلف، کارگاه و کارخانه ها

گرایش های مختلف رشته بهداشت حرفه ای

دانشجویان رشته مهندسی بهداشت حرفه ای امکان تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری را دارند. در ادامه به تشریح هر یک از گرایش های تحصیلی این رشته در مقاطع مختلف می پردازیم.

1. گرایش های مقطع کارشناسی رشته بهداشت حرفه ای

رشته بهداشت حرفه ای در مقطع کارشناسی در یک گرایش بهداشت حرفه ای ارائه می گردد. دانشجویان در این مقطع مهارت هایی مانند شناخت محیط کار، فرآیندهای کاری، خطرات و عوامل آسیب زای محیط کار را می آموزند. همچنین پس از فارغ التحصیلی قادر خواهند بود تا تأثیرات احتمالی ناشی از عوامل مشکل زای محیط کار روی سلامت شاغلین را بررسی نموده و نسبت به بهسازی محیط کاری مورد نظر اقدام نمایند.

2. گرایش های مقطع کارشناسی ارشد رشته بهداشت حرفه ای

فارغ التحصیلان رشته مهندسی بهداشت حرفه ای می توانند در صورت تمایل تحصیلات خود را در سطح کارشناسی ارشد ادامه دهند. بهداشت حرفه ای در مقطع کارشناسی ارشد رشته های تحصیلی زیر را شامل می گردد:

گرایش های کارشناسی ارشد بهداشت حرفه ای

ردیفگرایش
1آموزش بهداشت
2ارگونومی
3اکولوژی انسانی
4فیزیولوژی
5مدیریت سلامت ایمنی و محیط زیست
6سم شناسی محیط
7مهندسی بهداشت محیط

3. گرایش های مقطع دکترای رشته بهداشت حرفه ای

دانشجویان رشته مهندسی بهداشت حرفه ای برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری می توانند در هر یک از رشته های زیر در آزمون مقطع دکترای وزارت بهداشت شرکت نمایند:

گرایش های دکترای بهداشت حرفه ای

ردیفگرایش
1ارگونومی
2بهداشت حرفه ای
3سیاست گذاری سلامت
4نانو فناوری پزشکی
5انفورماتیک پزشکی
6سلامت در بلایا و فوریت ها
7سلامت و رفاه اجتماعی
8اپیدمیولوژی
9مددکاری اجتماعی
10گفتار درمانی (به شرط داشتن کارشناسی گفتار درمانی)

لیست دروس رشته بهداشت حرفه ای در مقاطع مختلف

1. لیست دروس مقطع کارشناسی رشته بهداشت حرفه ای

به طور کلی، دانشجویان مقطع کارشناسی رشته بهداشت حرفه ای 128 واحد درسی را می گذرانند. در ادامه لیست دروس ارائه شده در این مقطع را ذکر می کنیم:

لیست دروس کارشناسی رشته بهداشت حرفه ای

دروس پایه
  • مکانیک جامدات
  • مکانیک سیالات
  • فیزیک تخصصی 1
  • فیزیک تخصصی 2
  • شیمی عمومی
  • بیوشیمی و اصول تغذیه
  • شیمی تجزیه
  • ریاضیات 1
  • ریاضیات 2
  • فیزیولوژی و کالبدشناسی
  • یاری های اولیه
  • آمار زیستی
  • برنامه نویسی کامپیوتر
  • نقشه کشی صنعتی
  • مدیریت صنعتی
  • روانشناسی صنعتی
  • آموزش بهداشت
  • آشنایی با صنایع و شناخت فنون صنعتی
دروس تخصصی
  • روشنایی در محیط کار
  • صدا در محیط کار
  • ارتعاش در محیط کار
  • تنش های گرمایی و سرمایی در محیط کار
  • بهداشت پرتوها
  • دینامیک گازها و آئروسل ها
  • مبانی نمونه برداری از آلاینده های هوا
  • تجزیه و ارزشیابی نمونه های هوا
  • مبانی کنترل آلودگی هوا
  • طراحی تهویه صنعتی
  • ایمنی در عملیات عمرانی
  • حوادث ناشی از کار و شرایط اضطراری
  • ایمنی حریق و مواد شیمیایی
  • ایمنی برق و ماشین آلات
  • ارزیابی و مدیریت ریسک
  • سیستم های مدیریت ایمنی
  • ارگونومی شغلی 1
  • ارگونومی شغلی 2
  • اصول سم شناسی و پایش بیولوژیک
  • سم شناسی شغلی
  • زبان تخصصی
  • بیماری های شغلی و اپیدمیولوژی آن ها
  • کلیات محیط زیست
  • کارآموزی
کارگاه ها
  • ارزیابی ریسک
  • آشنایی با وسایل حفاظت فردی و استانداردهای آن
  • روش تشکیل و مدیریت کمیته حفاظت فنی
  • آمادگی ورود به صنعت و انجام مشاوره بهداشت حرفه ای
  • بهداشت حرفه ای در مشاغل خاص (بیمارستان، کارگاه های کوچک، کشاورزی و معدن)

2. لیست دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته بهداشت حرفه ای

دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای 32 واحد درسی را می گذرانند که دروس تخصصی و اختیاری این گروه عبارت هستند از:

لیست دروس کارشناسی ارشد رشته بهداشت حرفه ای

دروس اختصاصی
  • ارزشیابی آلاینده های هوای محیط کار
  • سم شناسی شغلی
  • سم شناسی شغلی کاربردی
  • بیماری های ناشی از کار
  • ایمنی در محیط کار
  • طراحی سیستم های کنترل گرما، سرما و رطوبت
  • طراحی سیستم های کنترل صدا و ارتعاش در صنعت
  • حفاظت در برابر پرتوها در محیط کار
  • طراحی روشنایی در محیط کار
  • مهندسی فاکتورهای انسانی کاربردی 1
  • مهندسی فاکتورهای انسانی کاربردی 2
  • مدل سازی در بهداشت حرفه ای
دروس اختیاری
  • آشنایی با کلیات پزشکی و بیماری های شغلی
  • فیزیولوژی و تشریح
  • آمار حیاتی مقدماتی
  • کلیات ایمنی در محیط کار
  • مهندسی فاکتورهای انسانی
  • سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و کاربرد آن در بهداشت حرفه ای
  • سیستم های اطلاع رسانی پزشکی
  • روش تحقیق در علوم بهداشتی
  • زبان تخصصی
  • آمار حیاتی و استفاده از نرم افزارهای رایانه ای

انتها نامه

3. لیست دروس مقطع دکترای رشته بهداشت حرفه ای

دانشجویان مقطع دکترای رشته مهندسی بهداشت حرفه ای به طور کلی احتیاج به گذراندن 30 واحد درسی خواهند داشت که دروس تخصصی و اختیاری این گروه عبارت هستند از:

لیست دروس دکترای رشته بهداشت حرفه ای

دروس اختصاصی
  • سم شناسی نوین شغلی
  • نظریه های پالایش هوا
  • مهندسی فاکتورهای انسانی
  • صدا و ارتعاش
  • گرمایش، سرمایش و رطوبت
  • ایمنی در محیط کار
  • روشنایی
  • پرتوها
  • سمینار
دروس اختیاری
  • آکوستیک روانی
  • مکانیک سیالات
  • بررسی دستگاهی
  • مدیریت صنعتی
  • اپیدمیولوژی بیماری های ناشی از کار
  • فیزیولوژی انسانی
  • انسان و ارتعاش
  • فناوری نانو و بهداشت حرفه ای
  • ارزیابی ریسک
  • ایمنی سیستم ها
  • روان شناسی صنعتی و سازمانی
  • معرفی مدل های انتشار آلودگی هوا
  • تهویه صنعتی

رساله

دانشگاه های ارائه دهنده رشته بهداشت حرفه ای

از جمله مطرح ترین دانشگاه هایی که در مقاطع مختلف و در رشته بهداشت حرفه ای دانشجو می پذیرند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

دانشگاه علوم پزشکی اراکدانشگاه علوم پزشکی اردبیلدانشگاه علوم پزشکی ارومیه
دانشگاه علوم پزشکی اصفهاندانشگاه علوم پزشکی البرزدانشگاه علوم پزشکی ایلام
دانشگاه علوم پزشکی بقیت الهدانشگاه علوم پزشکی بندر عباسدانشگاه علوم پزشکی بیرجند
دانشگاه علوم پزشکی تبریزدانشگاه علوم پزشکی بمدانشگاه علوم پزشکی مازندران
دانشگاه علوم پزشکی بجنورددانشگاه علوم پزشکی زابلدانشگاه علوم پزشکی زاهدان
دانشگاه علوم پزشکی زنجاندانشگاه علوم پزشکی سبزواردانشگاه علوم پزشکی سمنان
دانشگاه علوم پزشکی شاهروددانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتیدانشگاه علوم پزشکی شیراز
دانشگاه علوم پزشکی قزویندانشگاه علوم پزشکی قمدانشگاه علوم پزشکی کاشان
دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاهدانشگاه علوم پزشکی کردستاندانشگاه علوم پزشکی کرمان
دانشگاه علوم پزشکی مشهددانشگاه علوم پزشکی گیلاندانشگاه علوم پزشکی لرستان

جمع بندی

در این مقاله به بررسی بازار کار رشته بهداشت حرفه ای، گرایش ها و لیست دروس این رشته پرداختیم. به طور معمول، بسیاری از افراد با شعار معروف مرتبط با بهداشت حرفه ای موسوم به اول ایمنی، بعد کار آشنایی دارند. به همین دلیل، اهمیت شغل بهداشت حرفه ای طی سالیان اخیر در میان مردم، کارخانه ها، صنایع مختلف صاحبان کسب و کار و مسئولین معین شده است. به همین دلیل، می توان گفت که صنایع مختلف، در راستای کاهش هزینه های راه اندازی و همچنین گرداندن چرخه حیات کسب و کار خود، به جای برطرف مسائل و آسیب های احتمالی، به مهندسان بهداشت حرفه ای احتیاج خواهند داشت. این مسئله موجب شده است تا رشته بهداشت حرفه ای از بازار کار مناسبی برخوردار بوده و در آینده نیز فرصت های شغلی بیشتری را پیش رو داشته باشد.

در انتها، به منظور آشنایی با سایر رشته های حوزه بهداشت می توانید به مقالاتی مانند بازار کار رشته بهداشت عمومی و همچنین دیگر مطالب ارائه شده در زمینه انتخاب شغل مراجعه کنید.

منبع: مجله انگیزه

به "آشنایی با بازار کار رشته بهداشت حرفه ای و گرایش های آن" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آشنایی با بازار کار رشته بهداشت حرفه ای و گرایش های آن"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید