محققان کشور پیروز به انتقال ژن برای حل مشکل بیماران تالاسمی شدند - ایران کلام

به گزارش ایران کلام به نقل از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر محمدرضا عباس زادگان درباره این دستاورد گفت: ما به عنوان یکی از گروه های پیشگام ژن درمانی در کشور انتقال ژن را با استفاده از آخرین تکنولوژی روز جهان انجام داده ایم و نتیجه آن منجر به طراحی کارآزمایی بالینی ژن درمانی در مشهد با انتقال از میز آزمایشگاه به تخت بیمار در بیمارستان شده است.

وی گفت: دستگاه BTX ECM 830 انتقال ژن که یکی از مدرن ترین تکنولوژی های این حوزه است با همکاری خیرین موسسه خیریه پژوهش و فناوری سلامت استان خراسان رضوی به مبلغ 2 میلیارد و 200 میلیون تومان خریداری شده، دستگاه پیشرفته ای که نقش بسیار مهمی در توسعه و موفقیت روش های نوین ژن درمانی دارد.

استاد گروه ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه این دستگاه برای انتقال ژن به کلیه سلول های حیوانی و انسانی بخصوص سلول های بنیادی و دندریتیک سل ها که سخت پذیرای مولکولهای مختلف مانند DNA و RNA هستند، بسیار مفید است.

وی تاکید نمود: تحت این شرایط ژن درمانی بیماران مبتلا به سرطان معده و پروژه اصلاح ژن در بیماران تالاسمی که طی کارآزمایی بالینی انجام خواهد شد، موفقیت آمیز خواهد بود.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرد: در بحث سرطان معده گلبول سفید بیمار در بیمارستان منتصریه جدا شده و مولکول MRNA نوترکیب متشکل از شاخص های توموری به سلول های سیستم ایمنی (سلول های دندریتیک بالغ) منتقل شده و مجدد سلول تغییر یافته به بیمار برمی گردد.

وی با تأکید بر اینکه شاخص های توموری با این شیوه شناسایی می گردد و در دنیا مشابه آن برای سرطان پروستات تأئیدیه گرفت، گفت: در بحث سرطان معده برای اولین بار در دنیا ساختار ژنتیکی سوپر آنتی ژن در مورد 3 شاخصه توموری (Chimeric CTA) به وسیله این گروه تحقیقاتی ساخته شده که منجر به تقویت سیستم ایمنی بیمار که علیه سلول های توموری شده و نهایتا به حذف سلول های سرطانی منجر می گردد.

عباس زادگان با بیان اینکه این طرح کد انحصاری (IRCT) گرفته و تائیدیه وزارت بهداشت و درمان را دارد، اظهار داشت: در گذشته محتویات سلول توموری از بیمار جدا می شد و مجددا پس از انتقال به سلول های دندریتیک به بیمار برگردانده می شد که عوارضی مانند حمله به سلول های سالم فرد را در پی داشت (خود ایمنی)، اما در این طرح از ساختار ژنتیکینوترکیبی استفاده می گردد که برای بیمار هم آسیبی در پی ندارد.

وی افزود: بعلاوه اقدام شاخص دیگر هم در بحث بیماری تالاسمی بوده و باید اشاره کنیم که در خراسان بزرگ 400 خانوار بیمار تالاسمی با مسائل کم خونی داریم که این افراد کاندید پیوند مغز استخوان هم هستند، هرچند کمبود دهنده مناسب درمان این بیماران را با چالش اساسی روبرو نموده است.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه نمود: بنابراین همگام با تلاشی که در سراسر دنیا برای یافتن روش درمانی نوین و موثر برای این بیماران انجام گردد، ما نیز برای اولین بار در ایران روش نوین تصحیح ژنی (CRSPR/Cas9) برای اصلاح شایع ترین جهش تالاسمی در منطقه خراسان را شروع نموده و به پیشرفت های قابل توجهی در این حوزه دست یافته ایم.

وی اضافه نمود: تصحیح ژنی به نوعی جراحی ژنوم محسوب می گردد در این روش ما قطعه جهش یافته را برش می زنیم و یک قطعه سالم را جایگزین آن می کنیم، بااین روش سلول بنیادی اصلاح شده سلول های سالم خونی فراوری می نماید و بیمار دیگر احتیاجی به تزریق خون ندارد.

رئیس مرکز تحقیقات ژنتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: بخش مهمی از موفقیت روش های ژن درمانی در گرو انتقال کارآمد ژن به سلول های هدف است، کاری که انجام آن به ویژه برای سلول های بنیادی بسیار سخت است و با استفاده از دستگاه الکتروپوریتور BTX 830 این انتقال امکان پذیر شده است.

عباس زادگان با اشاره به اینکه برای سرطان معده کارآزمایی بالینی شده، اما هنوز فراوری فرآورده ها به وسیله شرکت های دارویی انجام نگرفته است، اعلام کرد: ژن درمانی یک کار هزینه بر بوده و بسیار مهم است که نسبت به بومی سازی آن در داخل کشور اقدام گردد، زیرا وارد کردن بعضی اقلام و تجهیزات با توجه به هزینه های بالای بیش از 3 میلیون دلار امکان پذیر نیست.

وی توضیح داد: بعلاوه در رابطه با ژن درمانی در تالاسمی نیز معتقدیم که اصلاح ژنی جهش شایع دراین منطقه روشی کارآمد است و می تواند احتیاج 77 درصد گروه هدف شرق کشور را پوشش دهد.